ΞΕΝΑΓΗΣΗ ΣΕ ΝΥΜΦΑΙΟ – ΛΙΜΝΕΣ ΖΑΖΑΡΗ-ΧΕΙΜΑΔΙΤΙΔΑ

Ποια θα είναι η διαδρομή μας

Ξεκινάμε από τη Φλώρινα, όπου από ασφάλτινη διαδρομή 26 χλμ θα ανηφορίσουμε στο χωριό Νυμφαίο, όπου θα κάνουμε την πρώτη μας στάση. Το Νυμφαίο (παλαιότερα Νέβεσκα) είναι ορεινός οικισμός (υψόμ. 1.350) που έχει χαρακτηρισθεί από το 1978 ως «διατηρητέος παραδοσιακός οικισμός». Υπάγεται στο Δήμο Αμυνταίου της Περιφερειακής Ενότητας Φλώρινας. Έχει χαρακτηριστεί ως ένα από τα δέκα ομορφότερα χωριά της Ευρώπης, ενώ στον παγκόσμιο διαγωνισμό της U.N.E.S.C.O. διεκδίκησε το Διεθνές Βραβείο Μελίνα Μερκούρη για την άριστη διαχείριση πολιτιστικού αποθέματος και φυσικού περιβάλλοντος. Το Νυμφαίο οικίστηκε περί το 1385 από Βλάχους Οδίτες, δηλαδή λατινοφωνήσαντες αυτόχθονες Μακεδόνες, που επί 1.400 χρόνια φύλαγαν τη γειτονική Εγνατία Οδό και οι οποίοι κατέφυγαν τότε στα απρόσιτα βουνά, ύστερα από σκληρές μάχες με τους Οθωμανούς.

Φτάνοντας στο Νυμφαίο, ανάλογα με τις επιθυμίες σας, θα καθίσουμε για έναν καφέ ή γεύμα στην πανέμορφη πλατεία, θα περπατήσουμε στα υπέροχα πέτρινα σοκάκια του χωριού, θαυμάζοντας τα παραδοσιακά αρχοντικά σπίτια και τη Νίκειος Σχολή, σήμα «κατατεθέν» του χωριού. Στη συνέχεια, πάντα ανάλογα με τις επιθυμίες σας, μπορούμε να επισκεφτούμε και το κέντρο ενημέρωσης του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ, όπου φιλοξενείτε πληθυσμός καφέ Αρκούδας, αλλά και το καταφύγιο λύκου στις Αγραπιδιές.

Συνεχίζοντας την πορεία μας και αφού αρχίσουμε να κατεβαίνουμε από το Νυμφαίο προς την πεδιάδα, η θέα από ψηλά με τις λίμνες Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα θα σας καθηλώσει! Αν έχουμε ήδη επισκεφτεί το καταφύγιο αρκούδας του Αρκτούρου, θα πάμε και στο κέντρο προστασίας λύκου-λύγκα στο χωριό Αγραπιδιές να το επισκεφτούμε κι αυτό.

Μετά από λίγα λεπτά, βρισκόμαστε στη Ζάζαρη, κάνοντας τη διαδρομή περιμετρικά της λίμνης, κάνουμε μία στάση στο χωριό Λιμνοχώρι. Συγκριτικά με τις υπόλοιπες τρεις λίμνες που βρίσκονται στα νότια της περιφερειακής ενότητας της Φλώρινας (Βεγορίτιδα, Χειμαδίτιδα, Πετρών), η Ζάζαρη (γνωστή πιο επίσημα και ως λίμνη Αγίων Θεοδώρων, σύμφωνα με το «Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας») είναι μάλλον η λιγότερο διάσημη, όντας γνώριμη μόνο στους ντόπιους και στους τακτικούς επισκέπτες της περιοχής.

Παρ’ όλα αυτά, η μικρή λίμνη με το διακριτό όνομα θεωρείται μέρος με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος, το οποίο προστατεύεται και επισήμως από το δίκτυο Natura 2000, αφού έχει αναγνωριστεί ως ένας από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους τόσο της Μακεδονίας, όσο και της βόρειας Ελλάδας γενικότερα. Στα δυτικά της Ζάζαρης υπάρχουν βράχια και βραχώδεις ορθοπλαγιές.

Μάλιστα, το βουνίσιο τοπίο της παραμένει γοητευτικό σε όλες τις εποχές του έτους, αν και οι χειμώνες τείνουν να αποδεικνύονται δύσκολοι: όταν είναι δριμείς, δηλαδή –κάτι που συμβαίνει συχνά στη Φλώρινα– η Ζάζαρη συνήθως παγώνει. Γι’ αυτό και ως καλύτερες εποχές για να την επισκεφθεί κανείς θεωρούνται η άνοιξη και το καλοκαίρι (αλλά και το πρώιμο φθινόπωρο), όταν η γύρω φύση βρίσκεται στα καλύτερά της, δημιουργώντας ένα γοητευτικό σκηνικό γεμάτο με πράσινα, μπλε και καφέ χρώματα. Τα νερά της είναι ήρεμα, οπότε οι επισκέπτες μπορούν να ζήσουν στιγμές χαλάρωσης και ξεγνοιασιάς ερχόμενοι εδώ, αλλά και να βρουν –αναλόγως του καιρού, βέβαια– ευκαιρίες για βαρκάδες, πεζοπορίες, ποδηλασία περιμετρικά της λίμνης ή για παρατήρηση πουλιών.

Μεγάλη σημασία, πάντως, έχει ο σταθερός ρόλος της Ζάζαρης ως υδροβιότοπος, όπως είπαμε και στην εισαγωγή. Παρά το μικρό της μέγεθος, δηλαδή, κατορθώνει και φιλοξενεί 141 είδη πτηνών (ανάμεσά τους και μερικά σπάνια, όπως λ.χ. οι λαγγόνες ή οι λιβαδόκιρκοι) και γύρω στα 185 είδη βατράχων. Οι τελευταίοι, μάλιστα, είναι υπεύθυνοι για ένα φαινόμενο σπάνιο σε τέτοιες υδάτινες εκτάσεις: την πλήρη απουσία κουνουπιών κατά την καλοκαιρινή περίοδο.

Ακολούθως θα πάμε στη γειτονική λίμνη Χειμαδίτιδα, λίγα χιλιόμετρα ανατολικότερα. Θα επισκεφτούμε το ερειπωμένο χωριό Χειμάδι, από το οποίο πήρε και το όνομά της η λίμνη. Η Χειμαδίτιδα, είναι μια μεγάλη και ρηχή λίμνη της Βόρειας Ελλάδας, η οποία διακρίνεται για το ήπιο κλίμα και την απουσία μεγάλων παραλίμνιων οικισμών, προσελκύοντας έτσι πολλά σπάνια είδη της ορνιθοπανίδας.

Πρόκειται για μια αβαθή λίμνη με μέσο βάθος το ένα μέτρο και μέγιστο τα 2,5 μ., καθιστώντας την ένα ιδανικό ενδιαίτημα για πολλά παρυδάτια και υδρόβια πουλιά. Περικλείεται από δύο ήρεμους λόφους στα δυτικά και στα ανατολικά, ενώ περιβάλλεται από μεγάλες ελώδεις εκτάσεις, ενώ το 70% της λίμνης καλύπτεται από πυκνούς, διάσπαρτους καλαμιώνες. Στις περιοχές που συναντά τα χωράφια δημιουργεί μεγάλα εποχικά υγρολίβαδα. Στους γύρω λόφους απλώνονται μεικτά δάση δρυός, φτελιάς και φράξου, ενώ στις όχθες της υψώνονται μοναχικές μεγαλές λεύκες, ιτιές και σκλήθρα.

   

Πάνω από 150 είδη πουλιών ζούνε στη Χειμαδίτιδα, από τα οποία πολλά είναι κινδυνεύοντα και προστατεύονται από το νόμο. Η λίμνη αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό βιότοπο για την σπάνια βαλτόπαπια και το γκισάρι, καθώς αυτά τα δύο είδη παπιών δημιουργούν εδώ τους μεγαλύτερους πληθυσμούς της χώρας.

Η βόλτα μας ολοκληρώνεται με μια στάση στην πόλη του Αμυνταίου και στη συνέχεια επιστρέφουμε στη βάση μας στη Φλώρινα, πλημμυρισμένοι από εικόνες σπάνιες που θα θυμάστε για πάντα!